درمان دیابت نوع 1 | راهکارها و روش‌های نوین درمانی

دیابت نوع 1 یکی از پیچیده‌ترین بیماری‌های مزمن است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال خودایمنی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به سلول‌های بتا تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله کرده و باعث کمبود انسولین می‌شود. درک و اجرای استراتژی‌های درمانی مؤثر برای مدیریت این بیماری مادام‌العمر و پیشگیری از عوارض آن ضروری است. این راهنمای جامع از اکسیرناب، به بررسی رویکردهای چندجانبه موردنیاز برای مدیریت بهینه و درمان دیابت نوع 1 می‌پردازد.

دیابت نوع 1 چیست؟

دیابت نوع 1 وضعیتی است که در آن بدن شما نمی تواند هورمونی به نام انسولین بسازد. انسولین به بدن شما کمک می کند تا از گلوکز (قند) برای انرژی استفاده کند. بدون انسولین سطح گلوکز در خون شما خیلی بالا می رود. اگر دیابت نوع 1 دارید، باید هر روز انسولین مصرف کنید تا سطح گلوکز خون خود را مدیریت کنید. دیابت نوع 1 اغلب در کودکان و بزرگسالان جوان شروع می شود، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد.

در حال حاضر هیچ درمانی برای دیابت نوع 1 وجود ندارد، اما می توان با بررسی منظم قند خون، پیگیری آنچه می خورید و می نوشید و تنظیم میزان انسولین مصرفی، آن را مدیریت کرد؛ همجنین پیشگیری از دیابت نوع 1 امکان پذیر نیست. این به دلیل مشکل در سیستم ایمنی شما (شرایط خود ایمنی) ایجاد می شود. دیابت نوع 1 با دیابت نوع 2 متفاوت است که بیشتر در افراد مسن و افراد دارای اضافه وزن دیده می شود.

میزان قند خون در دیابت نوع یک باید چقدر باشد؟

انجمن دیابت آمریکا (ADA) محدوده‌های هدف زیر را برای سطوح قند خون در افراد مبتلا به دیابت پیشنهاد می‌کند:

• قبل از غذا: ۸۰ تا ۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• ۱ تا ۲ ساعت پس از شروع غذا: کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

با این حال، ADA اشاره می‌کند که این اهداف ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد و پزشکان ممکن است اهداف متفاوتی را برای برخی بیماران تعیین کنند.

محدوده‌های توصیه‌شدهٔ قند خون

محدوده‌های توصیه‌شدهٔ قند خون می‌تواند به شما کمک کند تا تعیین کنید آیا قند خون شما در محدودهٔ “نرمال” قرار دارد یا خیر. با این حال، هدف سطح قند خون شما ممکن است به دلایل زیر با توصیه‌های عمومی متفاوت باشد:

• سلامت کلی شما
• سن شما
• وجود سایر شرایط سلامتی
• مدت زمانی که دیابت داشته‌اید

پزشک یا متخصص به شما اطلاع خواهد داد که محدودهٔ هدف برای شما، بر اساس سلامت و سابقهٔ پزشکی‌تان، چه مقدار باید باشد. بر اساس انجمن دیابت آمریکا، این محدوده‌ها برای بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ و کودکان مبتلا به دیابت نوع ۲ توصیه می‌شود:

• ناشتا (قبل از غذا):  ۸۰–۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• ۱–۲ ساعت پس از وعدهٔ غذایی: کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

برای افرادی که دیابت ندارند، محدودهٔ استاندارد قند خون بدون توجه به سن یا وضعیت سلامتی یکسان است. با این حال، پزشک ممکن است بر اساس شرایط خاص شما اهداف متفاوتی تعیین کند. به عنوان مثال، اگر چندین عامل خطر برای دیابت دارید، پزشک ممکن است بخواهد قند خون شما در محدودهٔ دقیق‌تری باشد. محدودهٔ استاندارد قند خون برای افرادی که دیابت ندارند در جدول زیر آمده است:

• ناشتا (قبل از غذا): ۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر
• ۱–۲ ساعت پس از وعدهٔ غذایی: ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر

محدودهٔ قند خون برای افراد زیر ۱۸ سال مبتلا به دیابت نوع ۱

جدول زیر محدودهٔ توصیه‌شدهٔ قند خون برای افراد زیر ۱۸ سال مبتلا به دیابت نوع ۱ را نشان می‌دهد:

• ناشتا (قبل از غذا):  ۹۰–۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• زمان خواب و شبانه: ۹۰–۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

اگر افراد زیر 18 سال، با مقدار قند خون خارج از محدوده توصیه شده مواجه هستند، بهتر است پروسه درمان دیابت نوع 1 را جدی بگیرند و از مصرف محصولاتی که سبب اختلال در محدوده قند خون می‌شوند، پرهیز کنند.

محدودهٔ توصیه‌شدهٔ قند خون برای افراد باردار مبتلا به دیابت نوع ۱

جدول زیر محدودهٔ توصیه‌شدهٔ قند خون برای افرادی که باردار هستند و دیابت نوع ۱ دارند را نشان می‌دهد:

• ناشتا (قبل از غذا):  کمتر از ۹۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• ۱ ساعت پس از وعدهٔ غذایی: ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر
• ۲ ساعت پس از وعدهٔ غذایی: ۱۲۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر

خانم‌های باردار، به واسطه بارداری، درمان دیابت نوع 1 خود را باید جدی بگیرند تا از آسیب‌های بیشتر پیش رو، جلوگیری شود.

درمان دیابت نوع 1 با انسولین

درمان با انسولین پایه اصلی درمان دیابت نوع 1 است، زیرا بدن دیگر قادر به تولید این هورمون حیاتی به‌صورت طبیعی نیست. از زمان کشف انسولین در سال ۱۹۲۱، درمان با این هورمون تحولات چشمگیری داشته است. امروزه بیماران به انواع مختلفی از انسولین دسترسی دارند که برای برآوردن نیازهای درمانی خاص طراحی شده‌اند.

• انسولین‌های سریع‌الاثر مانند انسولین لیسپرو، آسپارت و گلولیزین طی ۱۵ دقیقه پس از تزریق شروع به اثر می‌کنند و برای مدیریت افزایش قند خون پس از وعده‌های غذایی بسیار مؤثر هستند. این نوع انسولین‌ها معمولاً بین ۲ تا ۴ ساعت فعال باقی می‌مانند و امکان انعطاف در زمان‌بندی وعده‌های غذایی و تنظیم دقیق دوز را فراهم می‌کنند.
• انسولین‌های طولانی‌اثر مانند انسولین گلارژین، دتمیر و دگلودک سطح ثابت انسولین پایه را برای ۲۴ ساعت یا بیشتر تأمین می‌کنند. این انسولین‌ها به حفظ ثبات قند خون بین وعده‌های غذایی و در طول خواب کمک می‌کنند و با کاهش اپیزودهای هیپوگلیسمی شبانه نسبت به انسولین‌های قدیمی‌تر همراه هستند.

اغلب بیماران نیاز به ترکیبی از انسولین‌های سریع‌الاثر و طولانی‌اثر دارند که از طریق تزریق‌های روزانه متعدد یا استفاده از پمپ انسولین تزریق می‌شوند.

علائم مشکلات اورژانسی در دیابت نوع 1

در این بخش به مشکلات اورژانسی که ممکن است برای هر کسی که مبتلا به این بیماری است رخ دهد، پرداختیم. بهتر است در صورت دیدن این مشکلات هرچه سریعتر برای درمان دیابت نوع 1 خود اقدام کرده و به پزشک مراجعه کنید.

قند خون پایین (هیپوگلیسمی)

هیپوگلیسمی دیابتی زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون فرد مبتلا به دیابت بسیار پایین باشد. این وضعیت ممکن است به دلیل نخوردن وعده غذایی، کاهش کربوهیدرات مصرفی، فعالیت بدنی بیش از حد یا تزریق انسولین بیش از حد رخ دهد.

علائم اولیه هیپوگلیسمی شامل:

• رنگ‌پریدگی
• لرزش
• سرگیجه یا احساس سبکی سر
• تعریق
• گرسنگی یا حالت تهوع
• ضربان قلب نامنظم یا سریع
• ضعف و خستگی
• تحریک‌پذیری یا اضطراب
• سردرد
• بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن لب‌ها، زبان یا گونه‌ها

علائم شدیدتر هیپوگلیسمی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گیجی یا رفتار غیرعادی
• ناتوانی در انجام وظایف روزمره
• اختلال در هماهنگی حرکتی
• مشکل در صحبت کردن یا تاری دید
• بیهوشی یا تشنج

روش درمان:

برای افزایش سریع قند خون، می‌توانید از منابع قند ساده مانند آب‌میوه، آب‌نبات سخت یا قرص‌های گلوکز استفاده کنید. اعضای خانواده و دوستان باید از علائم آگاه باشند و بدانند چگونه به شما کمک کنند. اگر نمی‌توانید قند خون را کنترل کنید، تزریق گلوکاگون (هورمونی که قند را به خون آزاد می‌کند) ضروری است.

برخی افراد ممکن است توانایی حس علائم قند خون پایین را از دست بدهند. برای بهبود آگاهی از کاهش قند خون، ممکن است پزشک توصیه کند هدف میزان قند خون خود را موقتاً افزایش دهید.

قند خون بالا (هیپرگلیسمی)

سطح قند خون ممکن است به دلیل خوردن بیش از حد، مصرف غذاهای نامناسب، کمبود انسولین یا بیماری افزایش یابد.

علائم هیپرگلیسمی شامل:

• تکرر ادرار
• تشنگی زیاد
• تاری دید
• خستگی
• سردرد
• تحریک‌پذیری

روش درمان:

اگر قند خون بالاست، ممکن است نیاز به “تصحیح” دوز انسولین داشته باشید. اگر سطح قند خون بالای ۲۴۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است، باید برای وجود کتون‌ها در ادرار آزمایش کنید. وجود مقادیر بالای کتون‌ها نشان‌دهنده اسیدوز دیابتی است و نیاز به مراقبت فوری دارد.

پایش قند خون: کلید موفقیت در مدیریت و درمان دیابت نوع 1

پایش دقیق قند خون، اساس مدیریت مؤثر دیابت است که با پیشرفت‌های فناوری به شکلی انقلابی تغییر کرده است. سیستم‌های پایش مداوم قند خون (CGM) به‌عنوان پیشرفته‌ترین ابزار مراقبت از دیابت، امکان بررسی لحظه‌ای سطح قند خون را در فواصل منظم در طول شبانه‌روز فراهم می‌کنند. این دستگاه‌های پیشرفته الگوها و روندهای قند خون را ردیابی کرده و امکان مداخله فوری در مواقع ضروری را فراهم می‌سازند.

سیستم‌های مدرن CGM مدیریت دیابت را با قابلیت‌هایی نظیر هشدارهای پیش‌بینی‌کننده برای رویدادهای احتمالی قند خون بالا یا پایین، ادغام با پمپ‌های انسولین برای تحویل خودکار انسولین، و اشتراک‌گذاری داده‌های حیاتی با ارائه‌دهندگان خدمات درمانی و اعضای خانواده متحول کرده‌اند. این امکانات پیشرفته به افراد مبتلا به دیابت کمک می‌کند تا سطح قند خون خود را با دقت بیشتری کنترل کنند و از وقوع عوارض حاد جلوگیری کنند.

با وجود پیشرفت‌های CGM، روش سنتی پایش با نوار انگشتی همچنان اهمیت خود را در مدیریت دیابت حفظ کرده است. این روش برای اهداف حیاتی مانند کالیبراسیون CGM (در صورت نیاز)، تأیید نتایج غیرمعمول، و انجام آزمایش‌ها در مواقعی که CGM در دسترس نیست، استفاده می‌شود. علاوه بر این، آزمایش نوار انگشتی برای بررسی سطح کتون در دوران بیماری یا استرس بسیار ضروری است.

پایش منظم و دقیق قند خون، چه با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و چه با روش‌های سنتی، نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت ایفا می‌کند.

افزایش کتون‌ها در ادرار (کتواسیدوز دیابتی)

کتواسیدوز دیابتی یک وضعیت اورژانسی و تهدیدکننده خطرناک است و زمانی رخ می‌دهد که بدن شروع به تجزیه چربی برای تولید انرژی می‌کند. این فرآیند منجر به تولید اسیدهای سمی به نام کتون می‌شود.

علائم شامل:

• حالت تهوع و استفراغ
• درد شکم
• بوی شیرین یا میوه‌ای در نفس
• تنگی نفس
• ضعف
• گیجی یا اغما

روش درمان:

اگر کتون‌ها در ادرار وجود دارند یا علائم فوق را تجربه می‌کنید، فوراً با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.

مدیریت تغذیه و ملاحظات رژیمی

تغذیه مناسب نقش حیاتی در مدیریت و درمان دیابت نوع 1 ایفا می‌کند. در حالی که افراد مبتلا به دیابت نوع 1 می‌توانند غذاهای مشابه سایرین مصرف کنند، درک تأثیر انواع مختلف غذاها بر سطح قند خون ضروری است. شمارش کربوهیدرات‌ها مهارتی اساسی است؛ زیرا کربوهیدرات‌ها بیشترین تأثیر را بر سطح قند خون دارند.

آموزش مدرن دیابت بر یادگیری محاسبه دوز انسولین بر اساس مصرف کربوهیدرات با درنظرگرفتن عواملی مانند شاخص گلیسمی و محتوای فیبر غذاها تأکید دارد. رژیم غذایی متعادل باید شامل انواع غذاهای مغذی باشد و به زمان‌بندی و اندازه وعده‌ها توجه ویژه‌ای شود. برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی باید عوامل متعددی از جمله زمان اثر انسولین، سطح فعالیت بدنی و روند فعلی قند خون را در نظر بگیرد.

فعالیت بدنی و مدیریت ورزش

فعالیت بدنی منظم مزایای متعددی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 از جمله بهبود حساسیت به انسولین، سلامت قلب و عروق، و بهزیستی روانی فراهم می‌کند.

موفقیت در مدیریت این بیماری با ورزش شامل بررسی قند خون قبل، حین و بعد از فعالیت، تنظیم دوز انسولین به‌طور مناسب، و اطمینان از مصرف کافی کربوهیدرات در مواقع ضروری است.

در پایان

در این مقاله به موارد مختلفی در خصوص بیماری دیابت پرداخیتم. مدیریت و درمان دیابت نوع 1 نیازمند رویکردی جامع است که شامل استراتژی‌های درمانی، پایش مداوم، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی، و سلامت روان باشد. تغذیه مناسب در کنار سبک زندگی سالم، می‌تواند در بهبود این بیماری به شما کمک شایانی کند. پودر اکسیرناب، محصولی بدون هیچگونه نگهدارنده و عارضه شیمیایی برای بدن، در رفع نیازهای بدنی شما تاثیر بسزایی دارد. شما می‌توانید برای تهیه این محصول اعجاب انگیز از طریق فروشگاه اینترنتی اکسیرناب، ثبت سفارش کنید. علیرغم چالش‌های موجود، پیشرفت‌های درمانی مدرن و تحقیقات مستمر آینده امیدوارکننده‌ای برای بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت نوع 1 به ارمغان می‌آورد.

منابع

https://www.nhs.uk/conditions/type-1-diabetes/what-is-type-1-diabetes/

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression

https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/depression-in-adults/treatment/