افسردگی در زنان در سنین اواسط ۴۰ تا اوایل ۵۰ سالگی مشکلی قابل توجه است. برای زنان، میانسالی سنی با خطر بسیار بالای تجربه افسردگی برای اولین بار و همچنین بازگشت افسردگی است. در ارتباط با این موضوع، آماری تکاندهنده وجود دارد که نشان میدهد زنان در بازه سنی ۴۵ تا ۴۹ سال نرخ بالایی از خودکشی موفق دارند. تأثیر یائسگی عاملی حیاتی در ایجاد افسردگی در این گروه است.
در حالی که بسیاری از زنان در طول گذار به یائسگی با مشکلات جدی سلامت روان مواجه نمیشوند، تخمین زده میشود که حدود ۴۰ درصد از زنان در دوره پیشیائسگی با علائم افسردگی به پزشکان خود برای درمان افسردگی یائسگی مراجعه میکنند. نکته مهم این است که علائم افسردگی تجربه شده دوران یائسگی متفاوت و اغلب شدیدتر از افسردگی در زنان جوانتر یا مسنتر است. در این مقاله از فروشگاه اکسیرناب، به بررسی افسردگی یائسگی، علائم، روشهای درمان استرس یائسگی، ارتباط آنها و موارد دیگری میپردازیم.
درک افسردگی در یائسگی
یائسگی اغلب به اشتباه به عنوان افسردگی تشخیص داده میشود؛ زیرا علائم آنها مشابهاند. این علائم شامل خستگی، مشکلات خواب، تغییر وزن، کاهش تمرکز و کاهش میل جنسی و … است. تمایز بین افسردگی بالینی مرتبط با یائسگی میتواند دشوار باشد.
اگر این احساسات به طور ناگهانی در اوایل تا اواسط دهه ۴۰ زندگی شما (با یا بدون تغییرات قاعدگی) آغاز شوند، به احتمال زیاد با یائسگی مرتبط هستند. خلق و خوی شما ممکن است در دوره پیشیائسگی بالا و پایین شود و این نوسانات تا زمان ورود به یائسگی و پسا یائسگی ادامه یابد. اگر از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) رنج میبرید، این وضعیت نیز ممکن است در پیشیائسگی بدتر شود.
در افسردگی بالینی، علائم با یائسگی همپوشانی دارند، اما احساس غمگینی به صورت شدید میتواند حس شود (شامل احساس درماندگی، ناامیدی و بیارزشی). این حالت برای روزها تا هفتههامیتواند ادامه داشته باشد و شما را از زندگی روزمره بازدارد. افسردگی به مرحله خاصی از یائسگی وابسته نیست. ممکن است در اوایل پیشیائسگی آغاز شود، بنابراین اگر متوجه تغییراتی در خودتان شدید — یا دیگران این تغییرات را در شما مشاهده کردند — توجه به این موضوع ضروری است.
ارتباط افسردگی و یائسگی
در این بخش به بررسی علائم افسردگی در یائسگی میپردازیم.
نوسانات هورمونی
بیشتر اوقات، وقتی مردم درباره یائسگی یا تجربه «تغییر» صحبت میکنند، در واقع به پیشیائسگی اشاره دارند. در این مرحله، چرخه قاعدگی نامنظم (طولانیتر، کوتاهتر، سنگینتر، سبکتر، کمتکرار یا نزدیکتر به هم ) میشود.
هورمونهایی که چرخه قاعدگی شما را کنترل میکنند، بر سروتونین نیز تأثیر میگذارند؛ سروتونین ماده شیمیایی مغز است که احساس خوشبختی و بهزیستی را تقویت میکند. وقتی سطح هورمونها کاهش مییابد، سطح سروتونین نیز پایین میآید که این امر به افزایش تحریکپذیری، اضطراب و غمگینی منجر میشود.
کاهش سطح استروژن و پروژسترون، میتواند نوسانات خلقی را به دنبال داشته باشد که باعث میشود توانایی شما برای کنار آمدن با مسائلی که معمولاً به راحتی از کنارشان میگذشتید، کاهش یابد. برای برخی افراد، این افت هورمونی میتواند یک دوره افسردگی را آغاز کند، بهویژه در کسانی که پیشتر تجربه افسردگی شدید داشتهاند.
مشکلات خواب
تجربه دورههای بیخوابی در طول پیشیائسگی امری شایع است، که تا حدی به دلیل گرگرفتگیهای شبانه رخ میدهد. خواب ناکافی میتواند احتمال ابتلا به افسردگی را تا ۱۰ برابر افزایش دهد.
تغییرات زندگی
پیشیائسگی معمولاً در دهه چهل زندگی رخ میدهد. جدا از نوسانات هورمونی، این دوره میتواند مرحلهای پراسترس در زندگی باشد که با رویدادهایی همراه است که بر سلامت عاطفی تأثیر میگذارند، از جمله:
- پیری والدین
- فشارهای شغلی
- مشکلات سلامتی
- ترک خانه توسط فرزندان
این فشارهای خارجی میتوانند نوسانات خلقی را تشدید کنند و همچنین افسردگی را تحریک یا افزایش دهند.
تأثیر مستقیم هورمونها
هورمونها به طور مستقیم بر مغز و عملکرد آن اثر میگذارند:
مطالعات متعددی نشان دادهاند که تغییرات هورمونی با تغییرات خلقوخو و استرس و اضطراب مرتبط هستند.
استروژن با سطح سروتونین (هورمون شادی) در مغز ارتباط دارد، بهطوریکه وقتی سطح استروژن کاهش مییابد، سروتونین نیز کم میشود.
شواهدی وجود دارد که استروژن با سطح کورتیزول — هورمون استرس — نیز مرتبط است، بهگونهای که با کاهش استروژن، سطح کورتیزول افزایش مییابد؛ در نتیجه استرس و یائسگی رابطه مستقیمی دارد که میتواند سبب مشکلات عدیده در زندگی روزمره بسیاری از افراد شود، اما خبر خوب اینکه درمان استرس یائسگی امری امکان پذیر است. مغز برخی از افراد نسبت به تغییرات سطح هورمونها حساسترند.
اگر مثلاً از افسردگی پس از زایمان رنج بردهاید، ممکن است در یائسگی بیشتر در معرض تغییرات خلقی باشید و سندرم پیش از قاعدگی میتواند در پیشیائسگی تشدید شود. همچنین شاید قبلاً یکی از انواع شدیدتر افسردگی را تجربه کردهاید و مهم است بدانید که این وضعیت ممکن است دوباره در دوران یائسگی بدتر شود. کاهش سطح استروژن نشان داده که انعطافپذیری یا توانایی شما برای مقابله با استرس را کاهش میدهد.
دانستن این موضوع ارزشمند است تا بتوانید مراقب تغییرات خود باشید و زودتر درخواست کمک کنید تا پروسه درمان افسردگی و استرس یائسگی شروع شود.
چگونه میتوان افسردگی یائسگی را درمان کرد؟
راههای مختلفی برای درمان استرس و افسردگی یائسگی وجود دارد. مهمترین نکته این است که از درخواست کمک از مشاوران و متخصصین این حوزه نترسید.
تغییرات سبک زندگی
تغییرات مختلفی در سبک زندگی میتواند به بهبود خلقوخوی شما کمک کند و تغییرات مثبتی به عنوان درمان افسردگی یائسگی در دراز مدت میگذارد.
ورزش
ورزش میتواند حس بهزیستی، ارزشمندی و تصویر بدنی شما را افزایش دهد، احساس شادی ایجاد کند و استرس و اضطراب را کاهش دهد.
ممکن است فکر کنید این آخرین چیزی است که دلتان میخواهد انجام دهید! اما فقط پوشیدن کفشهای ورزشی و پیادهروی به مدت پنج یا ده دقیقه هنگام گوش دادن به یک پادکست میتواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
دوستان ما در Her Spirit میتوانند به شما کمک کنند فعالیتی مناسب پیدا کنید و حمایت لازم برای انجام آن را فراهم کنند.
ذهنآگاهی
همانطور که ورزش میتواند سلامت جسمانی شما را بهبود بخشد، ذهنآگاهی، یوگا و مدیتیشن میتوانند سلامت روان شما را تقویت کنند. کلاسها و اپلیکیشنهای آنلاین فوقالعادهای در دسترس هستند که میتوانید از آن در پروسه درمان افسردگی یائسگی یا درمان استرس در یائسگی خود از آن بهره ببرید.
پرهیز از الکل
الکل میتواند خلقوخوی شما را به شدت پایین بیاورد و خواب را به شکلی منفی تحت تأثیر قرار دهد. بسیاری از زنان برای به خواب رفتن الکل مصرف میکنند، اما کیفیت این خواب ممکن است پایین باشد و روز بعد احساس خستگی و افسردگی به همراه داشته باشد.
رفتار درمانی و مشاوره شناختیرفتاری (CBT)
مشاوره و درمان شناختیرفتاری (CBT) میتواند به بسیاری از زنان کمک کند تا احساسات خود را درک کنند و راهبردهایی برای به چالش کشیدن طرز تفکرشان بیابند. این نوع درمان افسردگی یائسگی میتواند چرخه منفیگرایی را بشکند. با پزشک عمومی یا مرکز بهداشتی خود درباره خدماتی که ارائه میدهند و میتوانند شما را به آنها متصل کنند، صحبت کنید.
درمان افسردگی یائسگی با دارو
ممکن است درباره درمان جایگزینی هورمون (HRT) یا داروهای ضدافسردگی برای درمان افسردگی یائسگی کنجکاو باشید. HRT میتواند راه مؤثری برای مدیریت علائم خلقی مرتبط با یائسگی باشد. با این حال، داروهای ضدافسردگی همچنان گزینه مهمی برای مدیریت افسردگی مداوم یا شدید هستند.
درمان جایگزینی هورمون (HRT)
اگر تغییرات خلقی شما به پیشیائسگی یا یائسگی مربوط باشد، شواهد نشان میدهد که HRT ممکن است خلقوخوی شما را بهبود بخشد. حتی امتحان آن برای مدت کوتاه میتواند ارزشمند باشد تا ببینید جه تغییراتی حاصل میشود. همچنین آنطور که اثبات شده، خطرات HRT برای اکثر زنان بسیار پایین است و میتوان آن را یک روش درمان افسردگی یائسگی خوب معرفی کرد.
HRT میتواند کیفیت کلی زندگی، سطح انرژی و خواب شما را بهبود بخشد. این درمان بر میل جنسی اثر منفی ندارد و باعث اختلال جنسی نمیشود (برخلاف برخی داروهای ضدافسردگی).
نتیجه گیری
یائسگی، بهعنوان مرحلهای طبیعی اما چالشبرانگیز در زندگی زنان، میتواند با تغییرات هورمونی، جسمانی و روانی همراه باشد که گاهی به افسردگی و استرس منجر میشود. بررسیهای انجامشده نشان میدهند که دوره پیش یائسگی و یائسگی، بهویژه به دلیل نوسانات استروژن و تأثیر آن بر سیستمهای عصبی مغز مانند سروتونین و کورتیزول، خطر بروز علائم افسردگی و اضطراب را افزایش میدهد. این وضعیت در زنانی با سابقه افسردگی یا شرایط زندگی پراسترس مانند مراقبت از والدین سالمند، تغییرات شغلی و روابط، تشدید میشود. با این حال، درمان افسردگی یائسگی و درمان استرس یائسگی با رویکردی جامع و چندجانبه امکانپذیر است.
استفاده از درمان هورمونی یائسگی بهعنوان گزینهای مؤثر در بهبود خلقوخو، همراه با داروهای ضدافسردگی در موارد شدید، نشاندهنده ظرفیت بالای مداخلات پزشکی است. در کنار این مورد، تغییرات سبک زندگی نظیر فعالیت بدنی منظم، بهبود خواب، کاهش مصرف الکل و بهرهمندی از درمانهای روانشناختی مانند CBT، نهتنها علائم جسمانی را تسکین میدهند، بلکه بهطور مؤثری به مدیریت و درمان استرس و اضطراب، افسردگی کمک میکنند. در نهایت، آگاهی از این تغییرات و مشورت زودهنگام با پزشک، کلید دستیابی به راهکارهای شخصیسازیشده است که میتواند زنان را در این گذار به سوی زندگی سالمتر و متعادلتر هدایت کند. یائسگی پایان نیست، بلکه فرصتی است برای بازنگری و بازسازی سلامت روان و جسم با ابزارهای علمی و عملی در دسترس.
منابع
Can Menopause Cause Depression
https://www.monash.edu/medicine/her-centre/education/resources/menopause-depression