تقویت سیستم ایمنی بدن در بارداری

سیستم ایمنی بدن شما در طول بارداری در وضعیتی تغییر یافته قرار می‌گیرد و دستخوش تغییرات چشمگیری می‌شود تا به شما کمک کند باردار شوید، باردار بمانید و در نهایت نوزاد خود را در سلامت کامل به دنیا بیاورید. در گذشته تصور می‌شد که سیستم ایمنی بدن زنان باردار ضعیف می‌شود تا از حمله به جنین جلوگیری کند، اما تحقیقات جدیدی انجام شده، نشان داده است که در واقع این یک سیستم ایمنی تهاجمی است که باعث می‌شود جنین در دیواره رحم زن لانه‌گزینی کند. در این مقاله به بررسی راهکارها و روش‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن در بارداری می‌پردازیم.

همچنین تغییراتی که سیستم ایمنی بدن زن در طول بارداری متحمل می‌شود، در واقع به شکلی دقیق و زمان‌بندی‌شده برای حفظ سلامت مادر و جنین طراحی شده‌اند. با این حال، این تغییرات می‌تواند باعث شود احساس خستگی و ضعف کنید و همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، مسمومیت غذایی و عفونت‌های ادراری در دوران بارداری افزایش یابد.

اگر در دوران بارداری بیمار شوید چه می‌شود؟

حتی اگر تمام اقدامات برای تقویت سیستم ایمنی بدن در بارداری را انجام دهید، باز هم ممکن است دچار بیماری شوید. اگرچه بارداری خطر بروز موارد شدیدتر آنفلوآنزا یا کووید-۱۹ را افزایش می‌دهد، اما اکثر زنان باردار بدون عوارض جدی معمولا بهبود می‌یابند. درمان‌های معمول مانند استراحت، هیدراتاسیون و رژیم غذایی سالم همچنان در بارداری مؤثر هستند. برخی داروهای بدون نسخه در زمان بارداری ایمن نیستند، بنابراین حتماً با پزشک درباره گزینه‌های درمانی ایمن مشورت کنید.

در صورت بروز علائمی مانند درد شدید بدن، تب، از دست دادن حس بویایی یا چشایی یا سایر علائم آنفلوآنزا، سریعاً به پزشک مراجعه کرده و تست‌های لازم را انجام دهید تا از بروز آسیب به بدن و جنین تا حد امکان جلوگیری کنید.

چه زمانی سیستم ایمنی پس از بارداری به حالت عادی بازمی‌گردد؟

پس از تولد نوزاد، بازگشت بدن به حالت عادی زمان‌بر است. خونریزی ممکن است ۴ تا ۶ هفته یا بیشتر طول بکشد. کاهش وزن بارداری ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد. تغییرات هورمونی و سیستم ایمنی معمولاً طی ۳ تا ۴ ماه پس از زایمان به حالت طبیعی بازمی‌گردد. برخی تغییرات هورمونی مانند سطوح بالای پرولاکتین در زنانی که شیردهی می‌کنند، مدت بیشتری باقی می‌ماند.

بهترین راهکارها برای تقویت سیستم ایمنی بدن در بارداری

در این بخش به بهترین راهکارها برای تقویت سیستم ایمنی بدن در بارداری بیان شده است:

1.     استفاده از تغذیه سالم و آب فراوان

بارداری می‌تواند دوران هوس‌های غذایی عجیب و غریب باشد. با این حال، هیچ چیزی بهتر از یک رژیم غذایی سالم شامل طیفی از میوه‌ها و سبزیجات، گوشت‌های کم‌چرب، مغزیجات، حبوبات و غلات کامل نمی‌تواند سیستم ایمنی شما و نوزادتان را تغذیه کند. هرچند ممکن است شیرینی‌ و شکلات وسوسه‌کننده باشند، اما باید بدانید که شکر این محصولات، می‌تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند.

بنابراین، به جای خوراکی‌های صنعتی شیرین، از میوه‌های رسیده، شکلات تلخ خام یا خوراکی‌های خانگی که با موادی مانند عسل یا شیره افرا شیرین شده‌اند، استفاده کنید. همچنین افزایش مصرف چربی‌های سالم به کاهش هوس‌های غذایی کمک می‌کند. همچنین نوشیدنی‌های فراوانی تقویت سیستم ایمنی بدن وجود دارند، که می‌توانند در صورت استفاده منظم به سلامت بدن مادر کمک شایانی کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین نوشیدنی‌ برای تقویت سیستم ایمنی بدن

2.     افزایش مصرف آهن

آهن ماده‌ای است که بدن برای تولید هموگلوبین، یعنی ماده‌ای در گلبول‌های قرمز که مسئول انتقال اکسیژن در بدن است، به آن نیاز دارد. در دوران بارداری، بدن یک زن به حدود دو برابر مقدار معمول آهن، یعنی حدود ۲۷ میلی‌گرم در روز نیاز دارد، چراکه باید خون و اکسیژن را نه تنها به خودش بلکه به جنین نیز برساند. آهن باعث افزایش انرژی، مقاومت در برابر استرس و عفونت می‌شود و در تقویت سیستم ایمنی بدن در بارداری نقش کلیدی دارد.

برای دریافت طبیعی آهن، سبزیجات برگ سبز تیره، غلات کامل و گوشت قرمز کم‌چرب مصرف کنید. چای گزنه نیز منبع طبیعی و قابل جذب آهن است. علاوه بر این، مصرف مکمل‌های آهن با کیفیت (به ویژه از پیش از بارداری تا پایان دوران شیردهی) توصیه می‌شود.

3.     افزایش مصرف ویتامین D

در صورت وجود نور خورشید، از آن بهره ببرید، زیرا قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید تولید طبیعی ویتامین D را تحریک می‌کند و به سلامت سیستم ایمنی کمک می‌کند. اگر به دلیل فصل یا موقعیت جغرافیایی نور کافی دریافت نمی‌کنید، می‌توانید با مصرف مواد غذایی مانند ماهی‌های چرب و تخم مرغ یا مکمل‌های ویتامین D (با دوز ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد در روز) نیاز خود را برآورده کنید.

4.     افزایش مصرف زینک

روی به خصوص در هنگام شروع سرماخوردگی کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود یابید. همچنین روی نقش اساسی در تولید، ترمیم و عملکرد DNA دارد و در دوران بارداری اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. گفته می‌شود که این ماده معدنی جذب اسیدهای چرب ضروری را بهبود می‌بخشد و از ایجاد ترک‌های پوستی جلوگیری می‌کند. اگرچه صدف دریایی منبع غنی روی است، اما برای زنان باردار غذایی پرخطر محسوب می‌شود. در عوض از تخمه آفتابگردان و کدو تنبل استفاده کنید و در صورت بروز علائم سرماخوردگی از قرص‌های مکیدنی روی بهره ببرید.

5.     استفاده از سیر

سیر حاوی بیش از ۱۰۰ ترکیب سولفوردار است که در نابودی باکتری‌های بدن بسیار مؤثرند. اگر مصرف سیر خام برایتان دشوار است، می‌توانید آن را به صورت پخته در وعده‌های غذایی خود بگنجانید.

6.     داشتن خواب کافی

خواب با تولید سیتوکین‌ها بدن را در برابر التهاب، عفونت و استرس محافظت می‌کند. کمبود خواب باعث افزایش احتمال بیماری می‌شود. میزان ایده‌آل خواب برای تقویت سیستم ایمنی حدود ۷ تا ۹ ساعت در شبانه روز است. با پیش رفتن بارداری، خواب عمیق ممکن است برای مادر دشوار شود. بنابراین استفاده از بالش‌های بارداری برای قرار گرفتن در وضعیت راحت به پهلو توصیه می‌شود.

7.     داشتن فعالیت در طول بارداری

ورزش منظم باعث بهبود جریان خون، دفع سموم و کاهش استرس می‌شود و به این ترتیب سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. سعی کنید هفته‌ای ۳ تا ۴ بار به مدت ۲۰ دقیقه ورزش کنید. البته پیش از شروع هر برنامه جدید ورزشی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. برای تأثیرگذاری بیشتر، ماساژ گرفتن نیز توصیه می‌شود، چراکه ماساژ می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را بهبود بخشد.

8.     سلامت روده به سلامت سیستم ایمنی کمک می‌کند

تقریباً ۷۰٪ از سیستم ایمنی بدن ما در دستگاه گوارش قرار دارد. پروبیوتیک‌ها با ایجاد تعادل در میکروفلور روده، به تقویت سیستم ایمنی بدن در بارداری و کاهش خطر آلرژی و آسم در نوزاد کمک می‌کنند. منابع طبیعی پروبیوتیک شامل کفیر، ساورکرات (کلم ترش)، میسو، تمپه و کیمچی هستند. مکمل‌های پروبیوتیکی نیز برای حمایت از سیستم ایمنی در دوران بارداری قابل استفاده‌اند.

در پایان

در این مقاله به بهترین راهکارها برای تقویت سیستم ایمنی بدن در بارداری پرداختیم. بارداری دوره‌ای هیجان‌انگیز در زندگی شماست و مسائل زیادی برای فکر کردن وجود دارد. بسیاری از اقداماتی که برای سلامت عمومی و سلامت بارداری شما مفید هستند، مانند مصرف ویتامین‌ها، تغذیه خوب و ورزش، برای سیستم ایمنی بدن شما نیز سودمندند. حتماً با پزشک خود درباره داشتن سالم‌ترین بارداری ممکن مشورت کنید.

منابع

How Can I Boost My Immune System During Pregnancy?

12 ways to improve your immune system during pregnancy